İstanbul depreme hazır mı?

Yıllardır adı doğal afetle beraber anılan İstanbul, 1999 Marmara Depremi’nden beri ne kadar yol alabildi? İTÜ Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’na İstanbul’un son durumunu sorduk.
1999’daki doğal afetten sonra, İstanbul’un deprem kuşağında olduğunu öğrendik.

Bu yıllar içinde İstanbullu depreme hazırlanabildi mi?
İstanbul ve İstanbullu, hiçbir seviyede depreme hazır değil. Aslında şehrin bu afete hazır olması, teoride ve pratikte mümkün değil. Örneğin 10 bin bina yıkılacaksa, 20’şer kişiden oluşan 10 bin arama kurtarma ekibi hazırlayamayız. Sizce bu mümkün mü? Değil. İlk iş, deprem riskini yönetilebilir seviyeye indirmek olmalı. Vatandaş deprem anında ve sonrasında ne yapacağını bilmiyor.

Olası kayıpları nasıl azaltabiliriz?
İlk önlem olarak, tüm binalar ve altyapı depreme dayanıklı hale getirilmeli. İkinci olarak, mutlaka tüm eşya ve teçhizat, sabitlenmiş olmalı. Bunlara ilaveten, Aile Afet Planı ve Deprem Sigortası’nın yaptırılması, deprem anı ve sonrasında ne yapılacağının çok iyi planlanması gerekiyor.

Risk yönetimi nedir? Bu konuda bireylerin sorumluluğunu anlatır mısınız?
Risk yönetimi, ‘insanlar deprem olmadan önce nasıl enkaz altında kalmaz?’ diye çalışmaktır. ‘İnsanları enkazdan nasıl kurtarır, yararlarını nasıl sararız?’ çalışmalarıysa, kriz yönetimidir. Yatağının yanındaki gardırobun üzerine devrilebileceğini dikkate almayan biri, kendini ve sevdiklerini depreme hazırlamıyor demektir. Ayrıca ‘aile afet planı’ da risk yönetiminde önemli bir önlemdir.

Aile afet planı ne içeriyor?
Olası bir tehlike anı için ev içinde, yakınında ve uzakta, üç yerde buluşma noktası belirlemeli. Şehir dışında aranacak en az iki kişinin isimleri saptanmalı. Acil durum telefon numaraları evde ulaşılabilir bir yerde durmalı.

Ev içinde güvenli yerler nereleri?
Devrilebilecek ve düşebilecek eşyalardan uzak duvar dipleri, masa altı yanları güvenlidir.

Riskli noktalar hangileri?
Depreme dayanıklı olmayan binaların içi ve çevresi tehlikelidir. Hafif hasarlı binalarda büfe, pencere gibi kırılıp camları etrafa saçılabilecek cisimler, devrilebilecek buzdolabı, savrulabilecek çamaşır makinası, merdiven, asansör ve balkonlar, genel anlamda tehlikeli. Binaların dışı da düşebilecek kiremit, saksı, tabela,
klima gibi şeyler yüzünden tehlikeli.

Olası bir afette ilk 72 saatin önemi nedir?
Afette ilk 72 saat, ‘altın saatler’dir. Yapılacak bilinçli bir müdahale, ilk anlardaki ölümleri büyük ölçüde engelleyebilir. Can kurtarmak, sakatlıkları ve tüm şehre yayılabilecek yangınları önlemek için halkı ilk 72 saat için hazırlamak çok önemlidir.

Olası bir deprem sonrası İstanbul’da tsunami olabilecek kıyılar var mı?
Tsunami, Marmara Denizi’ne kıyısı olan yerlerde etkili olabilir.
Tsunaminin bize zarar verebilmesi için okyanuslardaki gibi 5-10 metre yüksekliğinde dalgaların olması gerekmez. 10 santimlik sel insanları; 60 santimlik sel otomobilleri sürükleyip götürebilir.

DEPREM SIRASINDA YAPILACAK 4 HAREKET

“Depremde korku ve paniği azaltmak için dört temel davranış biçimimiz var: 1- Çök, kapan, tutun; 2- Yerinde sığınak; 3- Kilitlen, yat; 4- Tahliye. Bunları bilmemiz, hatta tatbikatlarla reflekse dönüştürmemiz lazım. Afetlerde insanların korkması ve paniğe kapılması normaldir. Normal olmayan, çok bariz olan bir tehlikeye karşı vurdumduymaz davranılması. Her tatbikat, afet anında paniği yarı yarıya azaltır. O an insan ne duyduğunu, ne okuduğunu değil; ne yaptığını hatırlar. Millet olarak tatbikat özürlüyüz. Afet anlarında panik ve kaos, kaçınılmaz sonumuz oluyor. Deprem sırasında;
1- Yere çökerek sağlam bir nesnenin altına veya yanına geçin.
2- Sırtınız pencereye dönük kapanıp baş ve ensenizi düşen cisimlerden koruyun.
3- Sarsıntı bitene kadar, sallanan nesneyle beraber hareket edebilmek için nesneye tutunun.
4- Kollarınızın üzerine yüzünüzü koyarak uçuşan cisimlerden göz ve yüzünüz koruyun.”

NELER YAPILABiLiR?

Evde zararları azaltmak için…
Yatakları büyük pencerelerden uzaklaştırın, yatağın yanında el feneri ve terlik bulundurun, kırılabilir eşyaları en alt raflara yerleştirin, bu eşyaların bulunduğu dolap, kitaplık ve büfeleri duvara sabitleyin, yatak üzerine düşebilecek resim ve tabloları kaldırın, kanca vidalarla başka duvara asın, aynayı, avize ve askıları kilitli askılarla sabitleyin.

Afet çantası için…

Çakı, düdük, nakit para, kağıt, kalem, battaniye veya uyku tulumu, makas, koli bandı, plastik/naylon örtü, pilli radyo, el feneri ve yedek piller, kişisel ilkyardım çantası, kullandığınız ilaçların yedekleri ve reçeteleri, koruyucu giysiler, yağmurluk, bebek, yaşlı veya engelliler için özel eşyalar, su geçirmez poşette kimlik, tapu, ruhsat, pasaport, banka hesap cüzdanı, sigorta poliçesi gibi evrakın fotokopileri, aile fertlerinin güncel fotoğrafları, arabanın yedek anahtarı, sabun, dezenfektan jel, diş fırçası ve macunu, ıslak mendil, tuvalet kağıdından oluşan hijyen paketi.

Acil durum bilgi kartı için…

İstanbul’da yaşayan herkes her an acil durum kartını cüzdan veya çantasında taşımalıdır. Afetzede bulunduğunda iletişim kurabilecek bir durumda olmayabilir. Bu kartta isim, kan grubu, doğum tarihi,
TC kimlik numarası, adres, acil durumda ulaşılacak kişinin adı ve telefonu, varsa sürekli rahatsızlığı, kullandığı ilaçlar, geçirdiği ameliyatlar, organ bağışı yapıp yapmadığı yazmalıdır.

İstanbul İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü’nün bir saat süren ücretsiz Güvenli Yaşam eğitimine katılın. Hayatınızı riske atmayın. 0 212 455 56 00 www.guvenliyasam.org
Kaynak:Milliyet