Afetlerde herkesin Valiliğin emri altında olması tartışılıyor

Başbakanlığa bağlı Afet ve Acil Durum Yönetmeliği Başkanlığı tarafından hazırlanan ve son aşamaya gelen “Afet, Acil Durum ve Sivil Savunma Hizmetleri Kanunu” tasarısının taslağına göre, olası bir doğal afette askerler ve hakimler dışındaki 18-65 yaş arası her Türk vatandaşının devlet emri altına girecek olması tartışmalara neden oldu.

02 Aralık 2010, AHDER- Arama Kurtarma Derneği (AKUT) Genel Sekreteri Saydun Gökşin, ” Kanunu hazırlayanlar okuldan başlayarak belli yerlerde temel afet bilincini yayıp bunu sizin günlük yaşamınızda bir parametre haline getiriyorsa 18-65 yaş arası vatandaşlardan belli şeyleri beklersiniz. İlkyardım eğitimi alırsa, temel afet bilincini kültürümüzün bir parçası haline getirebilirseniz herkes bunun bir parçası olacaktır. Bunu bir refleks haline getirebilirsek sorun değil. Ancak hiçbir eğitim vermeden tabiki olmaz. Teknik kurtarma dediğimiz, enkazdaki çalışmalarda değil de geri hizmette faydalanmaktır. Öyle olması gerekiyor ” dedi.

Kanun taslağı kimlere ne görev veriyor?

Yeni tasarıya göre, asker ve hâkim sınıfından olanlar hariç, 18– 65 yaş arasındaki bütün vatandaşlar, afet ve acil durum sebebiyle vali ve kaymakamlarca kendilerine verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü olacak. Bu yükümlüler bu süreçte  iş yerlerinden izinli sayılacak ve her türlü sosyal hakları korunacak. 

Mevcut afet yasasında, 18-65 yaş arası erkeklerin devletin emri altına girmesi öngörülüyor. Taslakla erkekler kelimesi yerine bütün vatandaşlar denilerek herkesi kapsaması sağlanıyor. Diğer uygulamalarda da kapsamlar ve görevler genişletildi.

Hastaneler herkesi tedavi edecek

Acil yardımın uygulandığı süre içinde afet sebebiyle veya afet hizmetinde çalışmaları nedeni ile yaralanan, sakatlanan ve hastalananların sevk edildikleri, gönderildikleri veya başvurdukları bütün hastane ve tedavi yerleri, bunları kabul ve tedavi etmeye mecburdurlar.

Başkanlığın isteği üzerine bütün resmî ve özel radyo ve televizyon istasyonları, vali ve kaymakamların isteği üzerine de yerel radyo, televizyon istasyonları ve gazeteler, afet haberleşmelerini ve duyurularını ücretsiz yayımlarlar.

Kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlar, yangınla mücadele için mevcut personelden ekiplerini kurmak, yangın önleme ve söndürme planlarını hazırlamak, kuruluşa göre gerekli araç, gereç ve malzemeyi hazır bulundurmak zorundadır.

Askere sözlü emir yeter

Kanun tasarısının askerlerle ilgili maddesi ise şöyle: “Afet ve acil durumun meydana geldiği veya muhtemel olduğu yerde veya civarında bulunan TSK’ya ait birlik komutanları, seferberlik ve savaş hali dışında acil yardım süresince kendilerinden valilerce istenilecek yardımları üstlerinden emir beklemeksizin ve gecikmeksizin yerine getirirler. Acil hallerde sözlü olarak yapılacak talepler, sonradan usulüne göre yazılı şekle dönüştürülür”.